บทความที่๔๖๔.การอภิวัฒน์ของลาว-หลังสงครามโลก(๑๓)

การอภิวัฒน์ของประชาชนลาวช่วงหลังสงครามโลก

บทที่๑๓ กองทัพฝรั่งเศสในอินโดจีนคืนชีพ

หลังญี่ปุ่นยอมจำนนโดยปราศจากเงื่อไข สถานการณ์ด้านความมั่นคงของลาวช่วงนั้นกล่าวได้ว่า ตกอยู่ในสถานภาพตึงเครียดอย่างรุนแรง ทั้งในด้านเศรษฐกิจ สังคมและการเมืองทั้งนี้เนื่องจากในวันที่ ๙ กันยายน พ.ศ.๒๔๘๘ รัฐบาลจีนคณะชาติของเจียงไคเช็คได้ส่งกำลังทหารเข้ามารับผิดชอบในการปลดอาวุธทหารญี่ปุ่นเหนือเส้นขนานที่ ๑๖ เป็นจำนวนถึง ๔ กองทัพ และ ๓ กองพลผสมอิสระ รวมกำลังพลทั้งสิ้นถึง ๑.๒ แสนคน ทหารเหล่านี้ไม่ค่อยมีระเบียบวินัย ใช้อำนาจรังแกชาวบ้าน หลังปลดอาวุธทหารญี่ปุ่นแล้วมีแผนการที่จะยึดครองพื้นที่เหนือเส้นขนาดที่ ๑๖ ซึ่งครอบคลุมภาคเหนือของเวียดนาม ลาว และภาคอีสานของไทย

ในช่วงเดียวกันนี้ พลตรี ดักลาส เกรซี ได้นำกำลงทหารอินเดียจากกองพลทหารราบที่ ๒๐ ในนามของอังกฤษจำนวน ๑ กองพล มาโดยทางเรือ และขึ้นบกที่ไซ่ง่อนเพื่อทำการปลดอาวุธทหารญี่ปุ่นใต้เส้นขนานที่ ๑๖ ได้ปลดปล่อยนักโทษและทหารฝรั่งเศสที่ถูกญี่ปุ่นขังไว้ รวมทั้งแจกจ่ายอาวุธของญี่ปุ่นให้ และเกิดการปะทะกันระหว่างทหารฝรั่งเศสกับทหารเวียดมินห์ในพื้นที่ต่างๆ หลายแห่ง จนอังกฤษต้องประกาศกฏอัยการศึก

ด้านนายพล เดอโกลล์แห่งรัฐบาลฝรั่งเศสเสรีได้ส่งนายพล ฌ๊าค ฟิลิปเป เลอเคิร์ค พร้อมด้วยทหารคอมมานโด ๒ กองพัน มายังเวียดนามโดยทางเรือ ในช่วงต้นเดือนตุลาคม พ.ศ.๒๔๘๘ และติดอาวุธทันสมัยล่าสุดของอเมริกันที่ฝรั่งเศสได้เช่าซื้อมา อีกทั้งยังได้รับมอบอาวุธของญี่ปุ่นที่กองทหารอังกฤษปลดมาอีกจำนวนหนึ่ง

สถานการณ์ด้านการทหารของอาณานิคมฝรั่งเศสในดินแดนลาวช่วงเดือนกันยายน พ.ศ.๒๔๘๘ เรียกได้ว่ายังคงมีอำนาจทางการทหารในระดับที่เข้มแข็ง ทั้งนี้เนื่องจากในการปกครองดินแดนอินโดจีนนั้น ฝรั่งเศสได้วางกำลังทหารไว้ตามเมืองต่างๆ ที่มีความสำคัญทางยุทธศาสตร์ทั่วประเทศ รวมทั้งเมืองหลักตลอดแนวลำน้ำโขง

ฐานที่ตั้งทางทหารตามเมืองริมแม่น้ำโขงที่อยู่เหนือสุดคือป้อมคาร์โนท์ ซึ่งตั้งอยู่ริมแม่น้ำโขงที่เมืองห้วยทราย แขวงบ่แก้ว ตรงข้ามอำเภอเชียงของ จังหวัดเชียงราย เมืองถัดลงมาตามลำน้ำโขงซึ่งมีฐานทางทหารตั้งอยู่ก็คือเมืองหลวงพระบาง เวียงจันทน์ ปากซัน ท่าแขก สะหวันเขด แก่งกอก และปากเซ

นอกจากนี้ฝรั่งเศสยังมีฐานที่ตั้งทางทหารและฐานหน่วยคอมมานโดกระจายอยู่ทั่วทุกภูมิภาคของประเทศ เช่น ในภาคเหนือ มีฐานกองทหารหน่วยคอมมานโดตั้งอยู่ที่เมืองไซ ในแขวงอุดมไซ ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ มีฐานกองทหารหน่วยคอมมานโดตั้งอยู่ที่เมืองเชียงขวางและที่เมืองซำเหนือ ในภาคกลางมีฐานกองทหารหน่วยคอมมานโดตั้งอยู่ที่เมืองคำเกิด ยมราช ส่วนภาคใต้นั้นมีฐานกองทหารหน่วยคอมมานโดตั้งอยู่ที่สะหวันเขด สาละวัน และอัตปือ

ขณะเดียวกันทางฝ่ายเวียดมินห์ก็มีหน่วยงานของฝ่ายตนตั้งอยู่ในพื้นที่เมืองชายแดนต่างๆ ของไทย ที่มีรอยต่อตะเข็บชายแดนกับลาว คือบริเวณฝั่งตรงข้ามกับเมืองเวียงจันทน์ ปากซัน ท่าแขก และสะหวันเขด โดยมีฐานของเวียดมินห์อยู่ในดินแดนลาวที่เมืองเซโปนและนาเป นอกนั้นเป็นฐานที่ตั้งในพื้นที่ชายแดนเวียดนามด้านตรงข้ามซำเหนือ เชียงขวาง และหัวพัน