บทความที่๔๕๗.การอภิวัฒน์ของประชาชนลาว(๖)

การอภิวัฒน์ของประชาชนลาว

บทที่ ๖ ขบวนการกู้ชาติลาวติดต่อเสรีไทย

ย้อนกลับไปในเดือนธันวาคม พ.ศ.๒๔๘๔ กองทัพญี่ปุ่นเดินทัพเข้าสู่ประเทศไทย รัฐบาลไทยในขณะนั้นซึ่งมีจอมพล ป. พิบูลสงคราม เป็นนายกรัฐมนตรี ได้ประกาศสงครามต่อฝ่ายสัมพันธมิตรในวันที่ ๒๕ มกราคม พ.ศ.๒๔๘๕ และในทันทีทันใดที่ญี่ปุ่นยาตราทัพเข้าสู่ประเทศไทยเมื่อวันที่ ๘ ธันวาคม พ.ศ.๒๔๘๔ ท่านปรีดี พนมยงค์ ก็ได้จัดตั้งขบวนการใต้ดินต่อต้านญี่ปุ่น ซึ่งต่อมาขบวนการนี้ได้รับการขนานนามจากสัมพันธมิตรว่า “ขบวนการเสรีไทย” ท่านปรีดี พนมยงค์ ซึ่งรับการขณะนั้นดำรงฐานะเป็นผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ เป็นหัวหน้าขบวนการและมีชื่อภายใต้รหัส “รู้ธ” ได้พยายามรวบรวมผู้รักชาติให้มาร่วมกันต่อสู้เพื่อให้ชาติไทยได้รับเอกราชและมีอธิปไตยสมบูรณ์

มีการส่งตัวแทนไปติดต่อฝ่ายสัมพันธมิตรที่มีกองบัญชาการอยู่ที่จุงกิงในประเทศจีนคือนายจำกัด พลางกูร และคณะ และต่อมากองกำลังสัมพันธมิตร คือ กองกำลัง-๑๓๖ ของสหราชอาณาจักรได้ร่วมกับหน่วยบริการทางยุทธศาสตร์ (โอ.เอส.เอส.) ของสหรัฐอเมริกา ให้การช่วยเหลือด้านอาวุธยุทโธปกรณ์และการฝึกอบรมด้านการทหารในพื้นที่เทือกเขาภูพาน

นายพล ลอร์ด หลุยส์ เมาท์แบทเตน ผู้บังชาการกองกำลังสัมพันธมิตรที่แคนดี ได้มีการติตด่อกับ “รู้ธ” และจัดวางกำลังในแผนยุทธศาสตร์ให้กองพลที่ ๑๒ รับผิดชอบพื้นที่ด้านไทยและอินโดจีน โดยในไทยประกอบด้วยกองกำลังฝ่ายสัมพันธมิตรหน่วยที่ ๗ หน่วยที่ ๒๖ และหน่วยกองทัพเสรีไทย ที่มีนายเตียง ศิริขันธ์ เป็นผู้บัญชาการกองทัพ ส่วนในอินโดจีนได้มอบหมายให้กองกำลังหน่วยที่ ๒๐ และกองทหารฝรั่งเศส เป็นผู้รับผิดชอบพื้นที่

กรณีของไทย กองทัพเสรีไทยได้ปฏิบัติการภายใต้การสนับสนุนของหน่วยอี กองกำลัง-๑๓๖ และหน่วย โอ.เอส.เอส. ในการนี้นายเตียง ศิริขันธ์ และกลุ่มผู้นำเสรีไทยสายอีสาน ได้ติดต่อกับบรรดานักกู้ชาติลาว โดยเฉพาะอย่างยิ่งสมาชิก “คณะกู้อิสระพาบ” ที่เข้ามาลี้ภัยอยู่ในประเทศไทย เป็นต้นว่า บง สรีรัตนะกุน อดีตอัยการศาลทหารในเวียงจันทน์ ผู้เคยมารับการฝึกในกองทัพเสรีไทยที่ภูพาน และทัม ไชยะสิดเสนา ฯลฯ แล้วชักชวนให้เข้ามาร่วมงานกับเสรีไทยในการต่อต้านญี่ปุ่น

พันตรี จอห์น เอช.ฮอลิเดย์ เจ้าหน้าที่ของหน่วยบริการด้านยุทธศาสตร์ของอเมริกา (โอ.เอส.เอส.) ซึ่งพูดภาษาไทยได้คล่องแคล่ว ได้พบกันอุ่น ชะนะนิกอน พร้อมด้วยบง สรีรัตนะกุน และนายทัม ไชยะสิดเสนา ที่เข้าร่วมในขบวนการเสรีไทยกับนายเตียง ศิริขันธ์ รวมทั้งผู้ทั้งนำลาวอิสระอีกจำนวนหนึ่ง แจ้งให้ทราบว่า ประธานาธิบดีเดอโกลได้ตั้งกองทัพฝรั่งเศสเสรีขึ้นในอังกฤษ เพื่อต่อสู้กับกองทัพเยอรมันที่ยึดครองฝรั่งเศสอยู่ และมีการก่อตั้งกองกำลังฝรั่งเศสเสรีขึ้นในลาวเพื่อต่อสู้กับญี่ปุ่น ในการนี้ต้องการความช่วยเหลือจากคนลาว โดยฝรั่งเศสได้ให้คำมั่นว่า ภายหลังจากขับไล่ญี่ปุ่นออกไปจากลาวแล้วจะคืนเอกราชให้แก่ประชาชนลาว ซึ่ง บุนอุ้ม ณ จำปาสัก กับเกื้อ วรสงศ์เจ้าเมืองปากเซได้ให้การสนับสนุน

ทว่าอุ่น ชะนะนิกอน ไม่เห็นด้วยที่จะไปร่วมมือกับฝรั่งเศสต่อต้านญี่ปุ่นและให้ความเห็นว่า ลาวอิสระอาจจะเผชิญกับศัตรูทั้งสองด้านในคราวเดียวกันคือ ฝรั่งเศสและญี่ปุ่น จึงเห็นควรติดต่อรับความช่วยเหลือจากเสรีไทย และ พ.ต.เจมส์ ธอมสัน แห่งหน่วยบริการด้านยุทธศาสตร์ของสหรัฐอเมริกา (โอ.เอส.เอส.)ได้แนะนำให้ติดต่อกับนายเตียง ศิริขันธ์ ผู้นำขบวนการเสรีไทยสายอินาน เพื่อขอรับความสนับสนุนนช่วยเหลือทางด้านการทหาร

บรรดาผู้ที่มุ่งกอบกู้เอกราชของลาวล้วนตระหนักดีว่า การที่กองทหารญี่ปุ่นกดดันให้กองทหารฝรั่งเศสหลบเร้นหนีออกไปจากดินแดนลาว แล้วเข้ายึดครองแทนในรูปของการร่วมวงไพบูลย์มหาเอเซียบรูพานั้น ไม่ต่างอะไรกับกระท่อมหลังน้อยที่เสือออกไปทางประตูหน้าแล้วหมาป่าเข้ามาทางประตูหลัง

อุ่น ชะนะนิกอน ผู้นี้มีความรู้ภาษาฝรั่งเศสในขั้นดี และได้เข้าทำงานในกรมโฆษณาการที่มีนายไพโรจน์ ชัยนาม เป็นอธิบดี ทำหน้าที่เป็นผู้ฟังข่าวต่างประเทศจากสถานีวิทยุทั่วโลกที่ส่งเป็นภาษาฝรั่งเศส แล้วเสนอเจ้าหน้าที่ผู้รับผิดชอบภาคข่าวต่างประเทศภาษาไทย เพื่อนำเสนอข่าวที่สำคัญๆ ในภาคภาษาไทยเป็นประจำวันต่อไป

อุ่นได้เขียนบันทึกถึงช่วงนี้ไว้ว่า เขาไดรับการติดต่อจากนายไพโรจน์ ชัยนาม ชวนให้เข้าร่วมงานกับเสรีไทย และได้แนะนำให้รู้จักกับนายเตียง ศิริขันธ์ นายจำลอง ดาวเรือง ผู้นำขบวนการเสรีไทยสายอีสาน ซึ่งสายสัมพันธ์อันดีกับผู้รักชาติชาวลาวโดยเฉพาะนายจำลอง ดาวเรือง มีความสนิทสนมเป็น “เสี่ยวฮักเสี่ยวแพง” กับสิงกะโป สีโคตจุนนะมาลี ซึ่งต่อมามีบทบาทนำในกองทัพปลอดปล่อยประชาชนลาว นายเตียง ศิริขันธ์ แนะนำให้อุ่นติดต่อบรรดาสมัครพรรคพวกผู้รักชาติชาวลาวที่มุ่งมั่นในการต่อสู้เพื่อความเป็นเอกราชและอธิปไตยโดยสมบูรณ์ ซึ่งข้ามมาลี้ภัยอยู่ในประเทศไทยแล้วรวมตัวกันก่อตั้ง “คณะลาวอิสระ” ขึ้น