ลำดับ๕๖๖.อวสานบทบาทกองแล

เมื่อความพยายามเบื้องแรกในอันที่จะจับหรือฆ่าพันเอกเดือนต้องล้มเหลวลงกองทหารฝ่ายกองแลแท้ๆไม่ยอมรบกับพันเอกเดือน ก็ปราฏว่า ได้มีหนังสือเรียกร้องขอความช่วยเหลือในนามของนายพลกองแลโดยทหารฝ่ายนายพลภูมี หน่อสวัน เป็นผู้กระทำ ขณะนั้น เจ้าสุภานุวงศ์กับภูมี วงศ์วิจิตร ซึ่งเคยมีประสบการณ์มาแล้วในการเข้าร่วมรัฐบาลผสมแบบนี้ตั้งแต่เมื่อเดือนพฤษภาคม ๒๕๐๒ ก็ได้เล็ดลอดฝ่าวงล้อมของทหารนายพลภูมีออกไป เจ้าสุภานุวงศ์กลับไปยังแก่งไก่ ส่วนภูมี วงศ์วิจิตร กลับไปซำเหนือ

กองทหารของนายพลภูมี หน่อสวัน ฉวยโอกาสเคลื่อนเข้าทุ่งไหหินก่อนหน้านี้แล้ว มีทหารกองแลซึ่งความจริงเป็นทหารของนายพลภูมีแทรกซึมเข้ามาให้ความร่วมมือด้วย พอถึงประมาณกลางเดือนเมษายน นายพลภูมียกกำลังเข้าโจมตีพันเอกเดือนด้วยกำลังรบที่มากกว่ากันหลายเท่าตัว ทหารฝ่ายปเทดลาวก็เข้าช่วยพันเอกเดือนทันที ยังผลให้ทหารฝ่ายนายภูมีต้องแตกยับเยินไปอย่างง่ายดาย ยกเว้นที่มั่นทางด้านตะวันตกที่ท่าทมแห่งเดียวที่ยังสามารถยึดไว้ได้

สมควรกล่าวไว้ด้วยว่า เป็นที่ทราบกันทั่วไปทั้งเวียจันทน์ว่า นายพันเอกเกศนา เสนาธิการคนสำคัญและเพื่อนสนิทของนายพลกองแลก็ถูกทหารของนายพลภูมี หน่อสวัน ลอบสังหารเช่นกัน หลังจากความพยายามที่จะให้กองแลรบกับฝ่ายปเทดลาวต้องล้มเหลวลง

สำหรับกองแล นายพลหนุ่ม เมื่อกองทัพของตนแตกแยกกันขึ้น ฝ่ายหนึ่งภายใต้การนำของพันเอกเดือน ไม่มีทางอื่นให้เลือกนอกจากจะแยกตัวออกไปร่วมมือกับทหารปเทดลาว ส่วนอีกฝ่ายหนึ่งถูกทหารนายพลภูมี แทรกซึมเข้ามาจนหมดก็เลยกลายเป็นแม่ทัพที่ปราศจากกองทัพ อยู่ในลาวต่อไปอีกไม่ได้ ต้องลี้ภัยการเมืองไปอยู่ฝรั่งเศส ชื่อเสียงของเขาเลยจมหายไป

กองแลแสดงบทบาทอยู่ในประวัติศาสตร์ในฐานะผู้กระทำรัฐประหารขึ้นเมื่อปี ๒๕๐๓ ถ้าหากเขาสามารถรักษาความเป็นพันธมิตรระหว่างฝ่ายเป็นกลางกับฝ่ายปเทดลาวไว้ได้อย่างแน่นแฟ้น ก็ยังจะคงมีบทบาทต่อไปในประวัติศาสตร์ แต่กองแลไม่มีจุดมั่นที่แน่วแน่อย่างแท้จริง เขาเคยถูกซีไอเอชุบเลี้ยงมาก่อน ภายหลังจึงถูกลูกไม้ซีไอเอจนต้องแตกแยกกับพันเอกเดือนและฝ่ายปเทดลาว ผลที่สุดเมื่อกำลังรบไม่มีเหลือและตัวเขาเองก็ถูกใช้ประโยชน์จนหมดสิ้นแล้ว เขาก็ไม่มีความสำคัญอะไรอีก ซีไอเอจึงโยนกองแลทิ้งไป

ฝ่ายปเทดลาวรู้จักและเข้าใจใช้ส่วนที่ดีในตัวกองแล ทั้งความรักชาติและความกล้าหาญของเขา สอนให้เขารู้จักสงครามของประชาชน แต่ซีไอเอใช้ประโยชน์จากด้านมืดของเขา โดยเฉพาะอย่างยิ่งความอ่อนแอในอุดมคติทางการเมืองและจิตใจที่โลเลไม่มีจุดมั่นแน่นอน