บทความที่ ๒๑๙. รำลึก ๖๒ ปีชัยชนะของเสรีไทย ตอนที่ ๖

กำเนิดชื่อเสรีไทย

"ถ้าอย่างนั้นให้สถานทูตไปรบเอง พวกผมจะยอมตายเพื่อรบให้เมืองไทยเท่านั้น"

จก ณ ระนอง

แม้ว่าทุกคนจะอยู่ในสหรัฐอเมริกาจะมีวัตถุประสงค์เดียวกัน คือไม่เห็นด้วยกับการดำเนินนโยบายของรัฐบาลไทยและต้องการต่อต้านการรุกรานของญี่ปุ่น แต่ด้วยพื้นฐานที่แตกต่างกัน ประกอบกับความขัดแย้งที่มีก่อนหน้านั้น ไม่ว่าจะเป็นความไม่ลงรอยกันระหว่าง ม.ร.ว. เสนีย์ ปราโมช อัครราชทูต กับ ม.ล. ขาบ กุญชร ทูตทหารประจำสถานทูต หรือการที่คณะนักเรียนไทย ไม่ยอมรับบทบาทของสถานทูตโดยเด็ดขาดแต่ผู้เดียว ดังคำกล่าวของ จก ณ ระนอง เมื่อทราบภารกิจของนักเรียนไทยในสหรัฐอเมริกา ที่จะถูกส่งไปรบในนามตัวแทนของสถานทูตไทย

"ถ้าอย่างนั้นให้สถานทูตไปรบเอง พวกผมจะยอมตายเพื่อรบให้เมืองไทยเท่านั้น"

ดังนั้นจึงมีการประชุมร่วมกันบนเรือ Gripholms ในกรุงวอชิงตัน เมื่อเดือนพฤษภาคม ๒๔๘๕ ก็ได้ทางออกของภารกิจการกู้เอกราชของคนไทยในสหรัฐฯ ก็คือ จัดตั้งคณะกรรมการขึ้นมาคณะหนึ่ง เพื่อเป็นตัวแทนของขบวนการ โดยมีข้าราชการสถานทูตและคณะนักเรียนไทยเป็นกรรมการ และมอบให้อัครราชทูตเป็นประธาน ซึ่งการดำเนินการใด ๆ จะต้องได้รับความเห็นชอบ จากคณะกรรมการเสมอ และให้ใช้ชื่อคณะกรรมการดังกล่าวว่า เสรีไทย (Free Thai)

หลังจากนั้นความเกี่ยวข้องระหว่างสถานอัครราชทูตกับคณะนักเรียนไทยก็เป็นไปอย่างจำกัด โดยคณะนักเรียนไทยจะเป็นทหารรับคำสั่ง และอยู่ใต้การบังคับบัญชาจากหน่วยกิจการยุทธศาสตร์ (The Office of Strategic Serviceo : O.S.S.) โดยเฉพาะกองบังคับการกองบัญชาการ ๔๐๔ (Detachment 404) ซึ่งตั้งกองบัญชาการอยู่ที่เมืองแคนดี เกาะลังกา