สุนทรพจน์ หลวงประดิษฐ์มนูธรรม รัฐมนตรีว่าการกระทรวงหมาดไทย
ทางวิทยุกระจายเสียงเมื่อวันที่ ๒๗ มิถุนายน พ.ศ. ๒๔๗๘
ท่านผู้ฟังทั้งหลาย
วันคืนก็ได้ล่วงมาบรรจบครบรอบปีที่ ๓ ณ วันนี้ที่ ๒๗ มิถุนายน อันเป็นมหามงคลที่ชาติไทยได้เข้าสู่ระบอบรัฐธรรมนูญ ในระหว่าง ๑ ปี นับแต่วันที่ข้าพเจ้าได้มีโอกาสมาแสดงถึงเรื่องสองปีที่ล่วงมาแล้ว รัฐบาลก็ได้พยายามที่จะผดุงประเทศชาติให้ก้าวหน้ายิ่งขึ้นตลอดมา
อันชีวิตของชาติ จะเจริญด้วยความมั่งคั่งสมบูรณ์ของอวัยวะต่าง ๆ แห่งชาติ ความสามัคคีเป็นสิ่งที่จะทำให้ชาติมีกำลังเข้มแข็งเข้าสู่ความเจริญอย่างไรนั้น ท่านนายกรัฐมนตรีก็ได้แสดงมาแล้วเมื่อวันที่ ๒๔ และชาติเราจำต้องฝ่าอุปสรรคอันมีอยู่ประการใดนั้น เมื่อคืนวันที่ ๒๖ หลวงธำรงนาวาสวัสดิ์ เลขาธิการคณะรัฐมนตรีก็ได้แสดงให้ท่านทราบแล้วว่า นอกจากขาดกำลังทรัพย์ ประเทศเรายังขาดกำลังคน คือขาดผู้รู้ผู้ชำนาญในวิทยาการ สยามที่ได้เข้าสู่ระบอบรัฐธรรมนูญนั้นมิใช่จะตั้งต้นใหม่แต่ในระบอบการปกครอง สยามจำต้องเพาะคนขึ้นใหม่ จำต้องเพาะผู้รู้ผู้ชำนาญเพิ่มเติม เพื่อส่งเสริมอวัยวะของชาติให้สมบูรณ์ยิ่งขึ้น
ภาษิตของชาวตะวันตกบทหนึ่ง ซึ่งข้าพเจ้าได้อ้างเมื่อปีกลายนี้ว่ากรุงโรมมิได้สร้างสำเร็จลงในวันเดียวนั้น ข้าพเจ้าก็จำต้องขออ้างซ้ำอีก สำหรับประเทศสยามประเทศอันเป็นที่รักของเรา ณ บัดนี้
ผลแห่งการเปลี่ยนแปลงการปกครองในรอบขวบปีนี้มีประการใดนั้น ข้าพเจ้าขอชี้แจงแก่ท่านโดยสังเขปในส่วนที่เกี่ยวแก่หลักการทั่วไปตามแนวหลัก ๖ ประการ และบรรยายหนักไปในหน้าที่กระทรวงมหาดไทยโดยฉะเพาะ ดั่งต่อไปนี้
ประการที่ ๑ เรื่องความเป็นเอกราชนั้น กล่าวโดยฉะเพาะการศาล ประมวลกฎหมายต่าง ๆ ของเราที่ยังค้างอยู่ก็ได้รีบเร่งชำระสะสาง เสนอสภาผู้แทนราษฎรและประกาศเสร็จไปหมดแล้ว คือ ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์บรรพ ๕ ว่าด้วยครอบครัว บรรพ ๖ ว่าด้วยมรดก ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง อีกทั้งพระธรรมนูญศาลยุติธรรม ซึ่งจะเริ่มใช้ตั้งแต่วันที่ ๑ ตุลาคม พุทธศักราช ๒๔๗๘ และเราก็จะเริ่มเจรจาสัญญาทางพระราชไมตรีต่อไป
ส่วนความเป็นเอกราชในทางเศรษฐกิจและการเมืองนั้น รัฐบาลได้รีบเร่งจัดทำวัตถุอื่นๆ เพื่อเป็นอุปกรณ์ที่จะให้ความเป็นเอกราชมั่นคงขึ้น
ประการที่ ๒ เรื่องรักษาความสงบภายในนั้น กล่าวโดยฉะเพาะในเรื่องโจรผู้ร้ายที่ลุกลามอยู่มากมายในปี พ.ศ. ๒๔๗๖ และต้นปี พ.ศ.๒๔๗๗ บัดนี้ก็ได้ลดน้อยถอยลงไป จะเห็นได้ว่าคดีอุกฉกรรจ์ในเดือนมีนาคม พ.ศ.๒๔๗๗ น้อยกว่าในเดือนมีนาคม พ.ศ.๒๔๗๖ ๗๕ ราย ในเดือนเมษายน พ.ศ.๒๔๗๘ น้อยกว่าในเดือนเมษายน พ.ศ.๒๔๗๗ ๗๓ ราย ใน ๓ สัปดาห์แรกของเดือนมิถุนายนนี้เทียบกับเดือนมิถุนายนที่แล้วมา ก็ปรากฏว่าจำนวนคดีอุกฉกรรจ์ได้ลดน้อยลงอย่างมาก
ในส่วนการราชทัณฑ์ ก็ได้พยายามที่จะฝึกฝนอบรมนักโทษไปในทางหาผลประโยชน์ และดัดนิสัยให้กลายเป็นคนดี และหาอาชีพให้แก่ผู้ที่พ้นโทษแล้ว ได้เริ่มตั้งเรือนจำที่จะเปลี่ยนรูปเป็นทัณฑนิคมในภายหน้าในจังหวัดนครราชสีมา และเตรียมการตั้งต่อไปอีกในจังหวัดยะลา ผลประโยชน์ที่ได้จากการราชทัณฑ์ใน พ.ศ.๒๔๗๗ นี้ เป็นเงิน ๒๘๙,๙๐๒ บาทเศษ มากกว่าที่กำหนดไว้ถึง ๑๘๙,๗๐๒ บาท ได้หักเอาไว้จ่ายทำทุนใน พ.ศ.๒๔๗๗ บ้าง สำหรับ พ.ศ.๒๔๗๘ บ้าง ที่เหลือก็นำส่งคลังเป็นรายได้ อนึ่งโรงเรียนดัดสันดานก็จะจัดตั้งขึ้นใหม่อีก
ส่วนการปกครอง การสาธารณสุขและการแพทย์ การโยธาเทศบาล อันเป็นอุปกรณ์สำคัญแห่งการรักษาความสงบภายในก็ได้จัดให้คืบหน้าจากปีที่แล้วมา
ระเบียบการปกครองแบบเทศบาลจะเริ่มขึ้นโดยเปิดสภาจังหวัดตามจังหวัดต่าง ๆ ในเร็ววันนี้ และการสุขาภิบาลที่มีอยู่แล้วแต่เดิม ๓๔ แห่ง ก็จะมีสภาพใหม่เป็นเทศบาล ประดุจดังเทศบาลนครที่จะจัดให้มีขึ้นในจังหวัดพระนครแห่งหนึ่ง ในจังหวัดธนบุรีอีกแห่งหนึ่ง นอกจากนี้ได้มีงบประมาณสำหรับจัดเทศบาลเมืองและเทศบาลตำบลอีกหลายแห่ง ซึ่งจะได้จัดให้มีตามเมืองและตำบลที่สำคัญ ราษฎรก็จะได้มีส่วนมีเสียงในการจัดการปกครองท้องถิ่นของตนยิ่งขึ้น
ในเรื่องการสาธารณสุขและการแพทย์ ซึ่งจะทำให้ราษฎรได้มีอนามัยสมบูรณ์ ก็ได้อาศัยกำลังเงินจากรัฐบาลบ้าง จากสลากกินแบ่งบ้าง จากท่านผู้มีจิตศรัทธาบริจาคบ้าง จากกำลังแรงของผู้เสียสละบ้าง สถานพยาบาลก็ได้สร้างขึ้นหลายแห่ง เช่นสุขศาลาเจ้าคุณพระประยูรวงศ์ จังหวัดธนบุรี ซึ่งท่านผู้เป็นเจ้าของนามสุขศาลานั้นได้บริจาคทรัพย์ให้ จังหวัดสิงห์บุรีก็ได้จัดสร้างสุขศาลาขึ้นโดยเงินของสุขาภิบาลและเงินเรี่ยไร จังหวัดอุดรธานีได้สร้างเรือนคนไข้เพิ่มเติมในบริเวณสุขศาลา เป็นต้น
นอกจากนี้ยังกำลังสร้างโรงพยาบาลขึ้นใหม่หลายแห่ง เช่น โรงพยาบาลกลางจังหวัดพระนคร โรงพยาบาลหนองคาย โรงพยาบาลอุบลราชธานี ส่วนที่จังหวัดนครพนมจะลงมือในไม่ช้า จังหวัดแพร่จะดำเนินการให้มีสุขศาลา และอนาถาพยาบาลพระประแดงก็จะได้สร้างเรือนคนไข้วรรณโรคหญิงเพิ่มเติมอีก ส่วนราษฎรในฝั่งแม่น้ำโขงก็จะได้รับความสะดวกในการรักษาพยาบาล โดยรัฐบาลได้ลงมือสร้างเรือยนตร์พยาบาลประจำแม่น้ำโขงให้แล้ว เรือนี้จะแล่นไปมาในลำแม่น้ำโขง ในเขตต์จังหวัดเลย หนองคาย นครพนม และลำน้ำก่ำเขตต์จังหวัดสกลนครด้วย นอกจากนี้ แห่งใดที่จะสร้างโรงพยาบาลหรือสุขศาลายังไม่ได้ ก็ได้ให้เปิดสถานทำการบำบัดโรคขึ้น ณ ที่พักแพทย์ เช่นที่อำเภอเซ่าจังหวัดลพบุรี และอำเภอท่าบ่อจังหวัดหนองคาย
ฝ่ายบุคคลที่เป็นโรคจิตต์ ซึ่งที่แล้ว ๆ มาในต่างจังหวัดได้ฝากไว้ยังเรือนจำนั้น ต่อไปจะได้เริ่มจัดให้ไปอยู่ ณ โรงพยาบาลโรคจิตต์ ซึ่งจะสร้างขึ้นสำหรับภาคใต้ ๑ แห่ง ภาคเหนือ ๑ แห่ง
ปัญหาสำคัญเรื่องผู้รักษาพยาบาลนั้น ก็ได้พยายามอบรมให้มีผู้ช่วยแพทย์ขึ้นสำหรับภาคอิสาน ๓๐ คนแล้ว และในปีนี้ก็ได้เปิดอบรมขึ้นที่เชียงใหม่อีก ๒๐ คน ในส่วนกฎหมายว่าด้วยการแพทย์ก็ได้ประกาศไปแล้ว ๒ ฉะบับ คือ พระราชบัญญัติการสาธารณสุข และพระราชบัญญัติโรคติดต่อ นอกจากนี้คณะกรรมการสาธารณสุขและการแพทย์ที่รัฐบาลได้ตั้งขึ้น ยังได้ช่วยเหลือวางโครงการณ์ในการสาธารณสุขและการแพทย์ให้ดียิ่งขึ้น
ส่วนการโยธาเทศบาลอันเป็นอุปกรณ์สำคัญอันหนึ่งแห่งการปกครอง ก็ได้ทำการคืบหน้าไปหลายอย่าง โดยฉะเพาะการทางนั้นพอกล่าวได้ว่าสายแพร่-น่าน ได้กะงบประมาณเพื่องานดินซึ่งหวังให้เสร็จในปีนี้ สายสวรรคโลก-ตาก ก็จะลงหินให้เสร็จ สายชนบทร้อยเอ็ด-อุบล สายอุบล-มุกดาหาร-นครพนม สายตะพานหิน-เพ็ชร์บูรณ์- สายแปดริ้ว-สัตตหีบ สายปราจีน-อรัญญประเทศ สายชุมพร-กระบุรี สายห้วยยอด-กระบี่ สายยะลา-เบตง สายท่านุ่น-ตะกั่วป่า ทางหลวงเหล่านี้มีระยะทางรวมทั้งหมด ๑,๓๐๑ กิโลเมตร์ ได้จัดถางป่าไปแล้ว ๖๕๕ กิโลเมตร์ ทำงานดินเสร็จ ๔๗๗ กิโลเมตร์ ถมหินแล้ว ๙๙ กิโลเมตร์ สร้างสะพานคอนกรีตแล้ว ๔๖ แห่ง ฝังท่อระบายน้ำแล้ว ๒๖๒ แห่ง
อนึ่ง สายแปดริ้ว ชลบุรี สัตตหีบ ก็จะเร่งรีบทำงานเพราะงานดินเสร็จแล้ว งานหินเสร็จบางตอน กองทัพเรือก็ได้ช่วยทำจากสัตตหีบย้อนมายังชลบุรี
ถนนกรุงเทพฯ-ดอนเมือง และกรุงเทพฯ-สมุทรปราการ ทั้งสองนี้งานดินได้จัดทำแล้ว เวลานี้กำลังสร้างสะพานและท่อระบายน้ำและกำลังเตรียมงานสำหรับลงหินต่อไป
ทางหลวงที่สำคัญซึ่งเมื่อได้ทำการสำรวจแล้ว ก็จะดำเนินการก่อสร้างต่อไปคือ สัตตหีบ-ระยอง,ราชบุรี-บ้านโป่ง, เพ็ชร์บูรณ์-หล่มศักดิ์, บัวใหญ่-ชัยภูมิ,จักราช-พิมาย,ขอนแก่น-เลย,อุดร-เลย-เชียงคาน
ในส่วนพระนครและธนบุรีนั่นเล่า ก็ได้รับงบประมาณที่จะก่อสร้างถนนให้ดีขึ้น ทางฝั่งพระนคร ถนนเหล่านี้จะลาดแอสฟัลด์ ถือถนนทรงวาด,ทรงสวัสดิ์,ดินสอ, บ้านตะนาว,จักร์เพ็ชร์,พระสุเมรุ,ตีทอง,ตรีเพ็ชร์ และบริเวณหน้าสถานีรถไฟหลวงก็ได้ทำลานคอนกรีตแล้ว ทางฝั่งธนบุรีนั้น ถนนลาดหญ้าจากวงเวียนใหญ่ถึงคลองบางกอกใหญ่จะได้ถมหินและสร้างสะพาน และงานดินงานหิน งานสะพานจะได้ทำจากถนนลาดหญ้าต่อไปยังตลาดพลู ซึ่ง ณ บริเวณตลาดนั้นมีถนนซึ่งจะได้ถมหินให้
การไฟฟ้าและการประปาหัวเมืองก็จะได้รีบเร่งเพื่ออำนวยความสะดวกให้แก่มหาชน เวลานี้ได้มีพระราชบัญญัติซึ่งอนุญาตรัฐบาลให้ยืมเงินแก่สุขาภิบาลหรือเทศบาล ๕๐๐,๐๐๐ บาท ซึ่งจะได้ตั้งโรงไฟฟ้า ณ เมืองฉะเชิงเทรา, อุตรดิตถ์,อุทัยธานี,และในท้องที่ชุมแสง,บางมูลนาค และจะสร้างประปาในพระนครศรีอยุธยา, ลพบุรี,นครสวรรค์,พิษณุโลก
สำหรับพระนครและธนบุรีก็มีข่าวสำคัญที่จะนำมาซึ่งความชื่นชมยินดีที่จะแจ้งให้ท่านทั้งหลายทราบ ณ บัดนี้ก็คือ อัตรากระแสไฟฟ้าและค่าเช่าเครื่องซึ่งมีมูลค่าแพ่งอยู่นั้นต่อไปจะลดลง โดยที่กระทรวงมหาดไทยได้ทำความตกลงกับบริษัทไฟฟ้าสยามคอร์ปอเรชั่นจำกัด สำเร็จแล้วในอันที่จะลดอัตราค่ากระแสไฟฟ้าลงจากอัตราที่คิดอยู่ในเวลานี้ เริ่มตั้งแต่วันที่ ๑ กรกฎาคม พ.ศ.๒๔๗๘ กระแสไฟฟ้าสำหรับแสงสว่าง เครื่องอุปกรณ์กำลัง และความร้อน อัตราขั้นสูงลดหน่วยละ ๒ สตางค์ วันที่ ๑ กรกฎาคม พ.ศ.๒๔๗๙ ลดหน่วยละ ๓ สตางค์ หมายความว่าปีนี้เราได้ลดลง ๒ สตางค์ ปีหน้าเราได้ลดรวม ๕ สตางค์ ส่วนค่าเช่าเครื่องวัดไฟฟ้าขนาดตั้งแต่ ๑๐ อังแปร์ลงมา
วันที่ ๑ กรกฎาคม พ.ศ.๒๔๗๘ คิดเพียง ๘๐ สตางค์ ได้ลด ๒๐ สตางค์
วันที่ ๑ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๔๗๙ คิดเพียง ๕๐ สตางค์ ได้ลด ๕๐ สตางค์
ตามที่กล่าวมาแล้วนี้เป็นเรื่องที่เกี่ยวกับกระทรวงมหาดไทยโดยฉะเพาะ นอกจากนี้การรักษาความสงบภายในก็ได้อาศัยกำลังทหาร ตำรวจ พลเรือน ช่วยกันรักษาประเทศให้ยืนยงตลอดมา
ประการที่ ๓ การเศรษฐกิจ ซึ่งเป็นปัญหาสำคัญ ข้าพเจ้ากล่าวมาแล้วเมื่อปีกลายนี้ รายการละเอียด ข้าพเจ้าของดไว้เพื่อให้เจ้าหน้าที่ในการนั้นมาแสดงต่อท่าน
ประการที่ ๔ เรื่องสิทธิเสมอภาค และประการที่ ๕ เรื่องเสรีภาพของประชาชน ข้าพเจ้าก็ได้กล่าวมาเมื่อปีกลายนี้ และซึ่งได้บังเกิดขึ้นแล้วตามรัฐธรรมนูญฉะบับถาวร และรัฐบาลก็ได้ตั้งกรรมการที่จะชำระสะสางบทกฎหมายที่ขัดต่อรัฐธรรมนูญแล้ว อันส่อให้เห็นถึงความตั้งใจดีของรัฐบาลที่จะยังความเสมอภาคและเสรีภาพให้มากยิ่งขึ้น
ประการที่ ๖ เรื่องการศึกษานั้นก็ได้ก้าวหน้ายิ่งขึ้น โรงเรียนประชาบาลจะตั้งขึ้นทุกตำบล และสิ่งที่น่าจะเห็นในความสุจริตใจของรัฐบาลก็คือ รัฐบาลได้ตกลงวางนโยบายคืนเงินศึกษาพลีที่รัฐบาลก่อน ยืมมาจากจังหวัดต่าง ๆ หวังว่าจังหวัดต่าง ๆ ได้เตรียมแผนการตามนโยบายนั้น และได้รับเงินนี้คืนไปแล้ว ก็คงจะช่วยการศึกษาประชาบาลให้แก่ยุวชนเรามากยิ่งขึ้น และจะส่งเสริมการปกครองแบบเทศบาลให้ไปสู่ยังผลสำเร็จ
ผลแห่งรัฐธรรมนูญในรอบขวบปีหนึ่ง มีดั่งได้กล่าวมาแล้วโดยสังเขป ท่านที่ตั้งใจเป็นธรรมก็คงปรารถนาที่จะแลเห็นผลอันนี้ก้าวหน้าต่อไปอีก ข้าพเจ้าจำต้องขอร้องต่อท่านผู้ฟังประดุจดังที่ขอร้องมาแล้วในปีก่อน ขอวิงวอนให้พวกเราชาวไทยจงมีใจรัก มีใจนิยมรัฐธรรมนูญด้วยความสุจริต ต่างคนต่างช่วยแก้ไข ช่วยกันคิดช่วยกันสร้าง ปราศจากการทำลายล้างต่อกัน เมื่อเป็นได้ดังนั้น รัฐธรรมนูญของเราจะถาวรลอยเด่นอยู่เสมอ ข้าพเจ้าไม่ได้ขอร้องให้ท่านนิยมรัฐบาลหรือนิยมใครเป็นส่วนตัว แต่ขอร้องให้ท่านเห็นแก่ชาติบ้านเมือง เห็นแก่ประชาชนทั่วไป ขอให้พวกเราชาวไทยจงช่วยกันรักษารัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรสยามให้สถิตย์สถาพรอยู่ชั่วกาลปาวสานเทอญ.
ท่านผู้ฟังทั้งหลาย
วันคืนก็ได้ล่วงมาบรรจบครบรอบปีที่ ๓ ณ วันนี้ที่ ๒๗ มิถุนายน อันเป็นมหามงคลที่ชาติไทยได้เข้าสู่ระบอบรัฐธรรมนูญ ในระหว่าง ๑ ปี นับแต่วันที่ข้าพเจ้าได้มีโอกาสมาแสดงถึงเรื่องสองปีที่ล่วงมาแล้ว รัฐบาลก็ได้พยายามที่จะผดุงประเทศชาติให้ก้าวหน้ายิ่งขึ้นตลอดมา
อันชีวิตของชาติ จะเจริญด้วยความมั่งคั่งสมบูรณ์ของอวัยวะต่าง ๆ แห่งชาติ ความสามัคคีเป็นสิ่งที่จะทำให้ชาติมีกำลังเข้มแข็งเข้าสู่ความเจริญอย่างไรนั้น ท่านนายกรัฐมนตรีก็ได้แสดงมาแล้วเมื่อวันที่ ๒๔ และชาติเราจำต้องฝ่าอุปสรรคอันมีอยู่ประการใดนั้น เมื่อคืนวันที่ ๒๖ หลวงธำรงนาวาสวัสดิ์ เลขาธิการคณะรัฐมนตรีก็ได้แสดงให้ท่านทราบแล้วว่า นอกจากขาดกำลังทรัพย์ ประเทศเรายังขาดกำลังคน คือขาดผู้รู้ผู้ชำนาญในวิทยาการ สยามที่ได้เข้าสู่ระบอบรัฐธรรมนูญนั้นมิใช่จะตั้งต้นใหม่แต่ในระบอบการปกครอง สยามจำต้องเพาะคนขึ้นใหม่ จำต้องเพาะผู้รู้ผู้ชำนาญเพิ่มเติม เพื่อส่งเสริมอวัยวะของชาติให้สมบูรณ์ยิ่งขึ้น
ภาษิตของชาวตะวันตกบทหนึ่ง ซึ่งข้าพเจ้าได้อ้างเมื่อปีกลายนี้ว่ากรุงโรมมิได้สร้างสำเร็จลงในวันเดียวนั้น ข้าพเจ้าก็จำต้องขออ้างซ้ำอีก สำหรับประเทศสยามประเทศอันเป็นที่รักของเรา ณ บัดนี้
ผลแห่งการเปลี่ยนแปลงการปกครองในรอบขวบปีนี้มีประการใดนั้น ข้าพเจ้าขอชี้แจงแก่ท่านโดยสังเขปในส่วนที่เกี่ยวแก่หลักการทั่วไปตามแนวหลัก ๖ ประการ และบรรยายหนักไปในหน้าที่กระทรวงมหาดไทยโดยฉะเพาะ ดั่งต่อไปนี้
ประการที่ ๑ เรื่องความเป็นเอกราชนั้น กล่าวโดยฉะเพาะการศาล ประมวลกฎหมายต่าง ๆ ของเราที่ยังค้างอยู่ก็ได้รีบเร่งชำระสะสาง เสนอสภาผู้แทนราษฎรและประกาศเสร็จไปหมดแล้ว คือ ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์บรรพ ๕ ว่าด้วยครอบครัว บรรพ ๖ ว่าด้วยมรดก ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง อีกทั้งพระธรรมนูญศาลยุติธรรม ซึ่งจะเริ่มใช้ตั้งแต่วันที่ ๑ ตุลาคม พุทธศักราช ๒๔๗๘ และเราก็จะเริ่มเจรจาสัญญาทางพระราชไมตรีต่อไป
ส่วนความเป็นเอกราชในทางเศรษฐกิจและการเมืองนั้น รัฐบาลได้รีบเร่งจัดทำวัตถุอื่นๆ เพื่อเป็นอุปกรณ์ที่จะให้ความเป็นเอกราชมั่นคงขึ้น
ประการที่ ๒ เรื่องรักษาความสงบภายในนั้น กล่าวโดยฉะเพาะในเรื่องโจรผู้ร้ายที่ลุกลามอยู่มากมายในปี พ.ศ. ๒๔๗๖ และต้นปี พ.ศ.๒๔๗๗ บัดนี้ก็ได้ลดน้อยถอยลงไป จะเห็นได้ว่าคดีอุกฉกรรจ์ในเดือนมีนาคม พ.ศ.๒๔๗๗ น้อยกว่าในเดือนมีนาคม พ.ศ.๒๔๗๖ ๗๕ ราย ในเดือนเมษายน พ.ศ.๒๔๗๘ น้อยกว่าในเดือนเมษายน พ.ศ.๒๔๗๗ ๗๓ ราย ใน ๓ สัปดาห์แรกของเดือนมิถุนายนนี้เทียบกับเดือนมิถุนายนที่แล้วมา ก็ปรากฏว่าจำนวนคดีอุกฉกรรจ์ได้ลดน้อยลงอย่างมาก
ในส่วนการราชทัณฑ์ ก็ได้พยายามที่จะฝึกฝนอบรมนักโทษไปในทางหาผลประโยชน์ และดัดนิสัยให้กลายเป็นคนดี และหาอาชีพให้แก่ผู้ที่พ้นโทษแล้ว ได้เริ่มตั้งเรือนจำที่จะเปลี่ยนรูปเป็นทัณฑนิคมในภายหน้าในจังหวัดนครราชสีมา และเตรียมการตั้งต่อไปอีกในจังหวัดยะลา ผลประโยชน์ที่ได้จากการราชทัณฑ์ใน พ.ศ.๒๔๗๗ นี้ เป็นเงิน ๒๘๙,๙๐๒ บาทเศษ มากกว่าที่กำหนดไว้ถึง ๑๘๙,๗๐๒ บาท ได้หักเอาไว้จ่ายทำทุนใน พ.ศ.๒๔๗๗ บ้าง สำหรับ พ.ศ.๒๔๗๘ บ้าง ที่เหลือก็นำส่งคลังเป็นรายได้ อนึ่งโรงเรียนดัดสันดานก็จะจัดตั้งขึ้นใหม่อีก
ส่วนการปกครอง การสาธารณสุขและการแพทย์ การโยธาเทศบาล อันเป็นอุปกรณ์สำคัญแห่งการรักษาความสงบภายในก็ได้จัดให้คืบหน้าจากปีที่แล้วมา
ระเบียบการปกครองแบบเทศบาลจะเริ่มขึ้นโดยเปิดสภาจังหวัดตามจังหวัดต่าง ๆ ในเร็ววันนี้ และการสุขาภิบาลที่มีอยู่แล้วแต่เดิม ๓๔ แห่ง ก็จะมีสภาพใหม่เป็นเทศบาล ประดุจดังเทศบาลนครที่จะจัดให้มีขึ้นในจังหวัดพระนครแห่งหนึ่ง ในจังหวัดธนบุรีอีกแห่งหนึ่ง นอกจากนี้ได้มีงบประมาณสำหรับจัดเทศบาลเมืองและเทศบาลตำบลอีกหลายแห่ง ซึ่งจะได้จัดให้มีตามเมืองและตำบลที่สำคัญ ราษฎรก็จะได้มีส่วนมีเสียงในการจัดการปกครองท้องถิ่นของตนยิ่งขึ้น
ในเรื่องการสาธารณสุขและการแพทย์ ซึ่งจะทำให้ราษฎรได้มีอนามัยสมบูรณ์ ก็ได้อาศัยกำลังเงินจากรัฐบาลบ้าง จากสลากกินแบ่งบ้าง จากท่านผู้มีจิตศรัทธาบริจาคบ้าง จากกำลังแรงของผู้เสียสละบ้าง สถานพยาบาลก็ได้สร้างขึ้นหลายแห่ง เช่นสุขศาลาเจ้าคุณพระประยูรวงศ์ จังหวัดธนบุรี ซึ่งท่านผู้เป็นเจ้าของนามสุขศาลานั้นได้บริจาคทรัพย์ให้ จังหวัดสิงห์บุรีก็ได้จัดสร้างสุขศาลาขึ้นโดยเงินของสุขาภิบาลและเงินเรี่ยไร จังหวัดอุดรธานีได้สร้างเรือนคนไข้เพิ่มเติมในบริเวณสุขศาลา เป็นต้น
นอกจากนี้ยังกำลังสร้างโรงพยาบาลขึ้นใหม่หลายแห่ง เช่น โรงพยาบาลกลางจังหวัดพระนคร โรงพยาบาลหนองคาย โรงพยาบาลอุบลราชธานี ส่วนที่จังหวัดนครพนมจะลงมือในไม่ช้า จังหวัดแพร่จะดำเนินการให้มีสุขศาลา และอนาถาพยาบาลพระประแดงก็จะได้สร้างเรือนคนไข้วรรณโรคหญิงเพิ่มเติมอีก ส่วนราษฎรในฝั่งแม่น้ำโขงก็จะได้รับความสะดวกในการรักษาพยาบาล โดยรัฐบาลได้ลงมือสร้างเรือยนตร์พยาบาลประจำแม่น้ำโขงให้แล้ว เรือนี้จะแล่นไปมาในลำแม่น้ำโขง ในเขตต์จังหวัดเลย หนองคาย นครพนม และลำน้ำก่ำเขตต์จังหวัดสกลนครด้วย นอกจากนี้ แห่งใดที่จะสร้างโรงพยาบาลหรือสุขศาลายังไม่ได้ ก็ได้ให้เปิดสถานทำการบำบัดโรคขึ้น ณ ที่พักแพทย์ เช่นที่อำเภอเซ่าจังหวัดลพบุรี และอำเภอท่าบ่อจังหวัดหนองคาย
ฝ่ายบุคคลที่เป็นโรคจิตต์ ซึ่งที่แล้ว ๆ มาในต่างจังหวัดได้ฝากไว้ยังเรือนจำนั้น ต่อไปจะได้เริ่มจัดให้ไปอยู่ ณ โรงพยาบาลโรคจิตต์ ซึ่งจะสร้างขึ้นสำหรับภาคใต้ ๑ แห่ง ภาคเหนือ ๑ แห่ง
ปัญหาสำคัญเรื่องผู้รักษาพยาบาลนั้น ก็ได้พยายามอบรมให้มีผู้ช่วยแพทย์ขึ้นสำหรับภาคอิสาน ๓๐ คนแล้ว และในปีนี้ก็ได้เปิดอบรมขึ้นที่เชียงใหม่อีก ๒๐ คน ในส่วนกฎหมายว่าด้วยการแพทย์ก็ได้ประกาศไปแล้ว ๒ ฉะบับ คือ พระราชบัญญัติการสาธารณสุข และพระราชบัญญัติโรคติดต่อ นอกจากนี้คณะกรรมการสาธารณสุขและการแพทย์ที่รัฐบาลได้ตั้งขึ้น ยังได้ช่วยเหลือวางโครงการณ์ในการสาธารณสุขและการแพทย์ให้ดียิ่งขึ้น
ส่วนการโยธาเทศบาลอันเป็นอุปกรณ์สำคัญอันหนึ่งแห่งการปกครอง ก็ได้ทำการคืบหน้าไปหลายอย่าง โดยฉะเพาะการทางนั้นพอกล่าวได้ว่าสายแพร่-น่าน ได้กะงบประมาณเพื่องานดินซึ่งหวังให้เสร็จในปีนี้ สายสวรรคโลก-ตาก ก็จะลงหินให้เสร็จ สายชนบทร้อยเอ็ด-อุบล สายอุบล-มุกดาหาร-นครพนม สายตะพานหิน-เพ็ชร์บูรณ์- สายแปดริ้ว-สัตตหีบ สายปราจีน-อรัญญประเทศ สายชุมพร-กระบุรี สายห้วยยอด-กระบี่ สายยะลา-เบตง สายท่านุ่น-ตะกั่วป่า ทางหลวงเหล่านี้มีระยะทางรวมทั้งหมด ๑,๓๐๑ กิโลเมตร์ ได้จัดถางป่าไปแล้ว ๖๕๕ กิโลเมตร์ ทำงานดินเสร็จ ๔๗๗ กิโลเมตร์ ถมหินแล้ว ๙๙ กิโลเมตร์ สร้างสะพานคอนกรีตแล้ว ๔๖ แห่ง ฝังท่อระบายน้ำแล้ว ๒๖๒ แห่ง
อนึ่ง สายแปดริ้ว ชลบุรี สัตตหีบ ก็จะเร่งรีบทำงานเพราะงานดินเสร็จแล้ว งานหินเสร็จบางตอน กองทัพเรือก็ได้ช่วยทำจากสัตตหีบย้อนมายังชลบุรี
ถนนกรุงเทพฯ-ดอนเมือง และกรุงเทพฯ-สมุทรปราการ ทั้งสองนี้งานดินได้จัดทำแล้ว เวลานี้กำลังสร้างสะพานและท่อระบายน้ำและกำลังเตรียมงานสำหรับลงหินต่อไป
ทางหลวงที่สำคัญซึ่งเมื่อได้ทำการสำรวจแล้ว ก็จะดำเนินการก่อสร้างต่อไปคือ สัตตหีบ-ระยอง,ราชบุรี-บ้านโป่ง, เพ็ชร์บูรณ์-หล่มศักดิ์, บัวใหญ่-ชัยภูมิ,จักราช-พิมาย,ขอนแก่น-เลย,อุดร-เลย-เชียงคาน
ในส่วนพระนครและธนบุรีนั่นเล่า ก็ได้รับงบประมาณที่จะก่อสร้างถนนให้ดีขึ้น ทางฝั่งพระนคร ถนนเหล่านี้จะลาดแอสฟัลด์ ถือถนนทรงวาด,ทรงสวัสดิ์,ดินสอ, บ้านตะนาว,จักร์เพ็ชร์,พระสุเมรุ,ตีทอง,ตรีเพ็ชร์ และบริเวณหน้าสถานีรถไฟหลวงก็ได้ทำลานคอนกรีตแล้ว ทางฝั่งธนบุรีนั้น ถนนลาดหญ้าจากวงเวียนใหญ่ถึงคลองบางกอกใหญ่จะได้ถมหินและสร้างสะพาน และงานดินงานหิน งานสะพานจะได้ทำจากถนนลาดหญ้าต่อไปยังตลาดพลู ซึ่ง ณ บริเวณตลาดนั้นมีถนนซึ่งจะได้ถมหินให้
การไฟฟ้าและการประปาหัวเมืองก็จะได้รีบเร่งเพื่ออำนวยความสะดวกให้แก่มหาชน เวลานี้ได้มีพระราชบัญญัติซึ่งอนุญาตรัฐบาลให้ยืมเงินแก่สุขาภิบาลหรือเทศบาล ๕๐๐,๐๐๐ บาท ซึ่งจะได้ตั้งโรงไฟฟ้า ณ เมืองฉะเชิงเทรา, อุตรดิตถ์,อุทัยธานี,และในท้องที่ชุมแสง,บางมูลนาค และจะสร้างประปาในพระนครศรีอยุธยา, ลพบุรี,นครสวรรค์,พิษณุโลก
สำหรับพระนครและธนบุรีก็มีข่าวสำคัญที่จะนำมาซึ่งความชื่นชมยินดีที่จะแจ้งให้ท่านทั้งหลายทราบ ณ บัดนี้ก็คือ อัตรากระแสไฟฟ้าและค่าเช่าเครื่องซึ่งมีมูลค่าแพ่งอยู่นั้นต่อไปจะลดลง โดยที่กระทรวงมหาดไทยได้ทำความตกลงกับบริษัทไฟฟ้าสยามคอร์ปอเรชั่นจำกัด สำเร็จแล้วในอันที่จะลดอัตราค่ากระแสไฟฟ้าลงจากอัตราที่คิดอยู่ในเวลานี้ เริ่มตั้งแต่วันที่ ๑ กรกฎาคม พ.ศ.๒๔๗๘ กระแสไฟฟ้าสำหรับแสงสว่าง เครื่องอุปกรณ์กำลัง และความร้อน อัตราขั้นสูงลดหน่วยละ ๒ สตางค์ วันที่ ๑ กรกฎาคม พ.ศ.๒๔๗๙ ลดหน่วยละ ๓ สตางค์ หมายความว่าปีนี้เราได้ลดลง ๒ สตางค์ ปีหน้าเราได้ลดรวม ๕ สตางค์ ส่วนค่าเช่าเครื่องวัดไฟฟ้าขนาดตั้งแต่ ๑๐ อังแปร์ลงมา
วันที่ ๑ กรกฎาคม พ.ศ.๒๔๗๘ คิดเพียง ๘๐ สตางค์ ได้ลด ๒๐ สตางค์
วันที่ ๑ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๔๗๙ คิดเพียง ๕๐ สตางค์ ได้ลด ๕๐ สตางค์
ตามที่กล่าวมาแล้วนี้เป็นเรื่องที่เกี่ยวกับกระทรวงมหาดไทยโดยฉะเพาะ นอกจากนี้การรักษาความสงบภายในก็ได้อาศัยกำลังทหาร ตำรวจ พลเรือน ช่วยกันรักษาประเทศให้ยืนยงตลอดมา
ประการที่ ๓ การเศรษฐกิจ ซึ่งเป็นปัญหาสำคัญ ข้าพเจ้ากล่าวมาแล้วเมื่อปีกลายนี้ รายการละเอียด ข้าพเจ้าของดไว้เพื่อให้เจ้าหน้าที่ในการนั้นมาแสดงต่อท่าน
ประการที่ ๔ เรื่องสิทธิเสมอภาค และประการที่ ๕ เรื่องเสรีภาพของประชาชน ข้าพเจ้าก็ได้กล่าวมาเมื่อปีกลายนี้ และซึ่งได้บังเกิดขึ้นแล้วตามรัฐธรรมนูญฉะบับถาวร และรัฐบาลก็ได้ตั้งกรรมการที่จะชำระสะสางบทกฎหมายที่ขัดต่อรัฐธรรมนูญแล้ว อันส่อให้เห็นถึงความตั้งใจดีของรัฐบาลที่จะยังความเสมอภาคและเสรีภาพให้มากยิ่งขึ้น
ประการที่ ๖ เรื่องการศึกษานั้นก็ได้ก้าวหน้ายิ่งขึ้น โรงเรียนประชาบาลจะตั้งขึ้นทุกตำบล และสิ่งที่น่าจะเห็นในความสุจริตใจของรัฐบาลก็คือ รัฐบาลได้ตกลงวางนโยบายคืนเงินศึกษาพลีที่รัฐบาลก่อน ยืมมาจากจังหวัดต่าง ๆ หวังว่าจังหวัดต่าง ๆ ได้เตรียมแผนการตามนโยบายนั้น และได้รับเงินนี้คืนไปแล้ว ก็คงจะช่วยการศึกษาประชาบาลให้แก่ยุวชนเรามากยิ่งขึ้น และจะส่งเสริมการปกครองแบบเทศบาลให้ไปสู่ยังผลสำเร็จ
ผลแห่งรัฐธรรมนูญในรอบขวบปีหนึ่ง มีดั่งได้กล่าวมาแล้วโดยสังเขป ท่านที่ตั้งใจเป็นธรรมก็คงปรารถนาที่จะแลเห็นผลอันนี้ก้าวหน้าต่อไปอีก ข้าพเจ้าจำต้องขอร้องต่อท่านผู้ฟังประดุจดังที่ขอร้องมาแล้วในปีก่อน ขอวิงวอนให้พวกเราชาวไทยจงมีใจรัก มีใจนิยมรัฐธรรมนูญด้วยความสุจริต ต่างคนต่างช่วยแก้ไข ช่วยกันคิดช่วยกันสร้าง ปราศจากการทำลายล้างต่อกัน เมื่อเป็นได้ดังนั้น รัฐธรรมนูญของเราจะถาวรลอยเด่นอยู่เสมอ ข้าพเจ้าไม่ได้ขอร้องให้ท่านนิยมรัฐบาลหรือนิยมใครเป็นส่วนตัว แต่ขอร้องให้ท่านเห็นแก่ชาติบ้านเมือง เห็นแก่ประชาชนทั่วไป ขอให้พวกเราชาวไทยจงช่วยกันรักษารัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรสยามให้สถิตย์สถาพรอยู่ชั่วกาลปาวสานเทอญ.
No comments:
Post a Comment