บทความที่๓๔๗.การต้อนรับของรัฐบาลสาธารณรัฐราษฎรจีน (๑)

การต้อนรับของรัฐบาลสาธารณรัฐราษฎรจีน
ปรีดี พนมยงค์

-๑-

สหายหม่า ซึ่งเป็นนายกเทศมนตรีของเมืองชิงเต่า ได้เชิญข้าพเจ้าและเพื่อนๆ ไปร่วมรับประทานอาหารเย็นที่ศาลาเทศบาล

มีผู้อธิบายให้เราฟังว่า เมืองนี้ได้รับการปลดปล่อยอย่างไร กล่าวคือ กองทหารนาวิกโยธินอเมริกัน ซึ่งอำนวยการป้องกันการขนส่งอาวุธจากอเมริกันมาให้จีนคณะชาติ ได้ถอนกำลังออกไปในทันทีที่กองทัพราษฎรจีนได้เคลื่อนทัพเข้ามาใกล้ตัวเมือง ทหารจีนคณะชาติที่รักษาการณ์อยู่ที่ท่าเรือและตัวเมืองชิงเต่า มิได้ต่อต้านกองทัพราษฎรจีนแต่อย่างใด กลับยอมแพ้อย่างง่ายดายและส่งมอบอาวุธต่างๆ ที่ได้รับจากกองทัพอเมริกันให้รับกองทัพราษฎรจีน

เราได้เยี่ยมชมโรงงาน วัดพุทธศาสนาหลายแห่ง และสถานีอุตุนิยมวิทยา สนามกีฬา ฯลฯ ซึ่งมิได้ถูกทำลาย ข้าพเจ้าสังเกตเห็นธงชาติอังกฤษโบกอยู่เหนืออาคารแห่งหนึ่ง และธงชาติอเมริกันอยู่เหนืออาคารอีกแห่งหนึ่ง ข้าพเจ้าจึงได้ถามสหายคอมมิวนิสต์ที่เป็นมัคคุเทศน์ว่า ทำไมจึงชักธงของทั้ง ๒ ชาติไว้ที่นี่ มัคคุเทศน์ได้อธิบายว่า ในเมืองนี้ สถานกงสุลอังกฤษและอเมริกันยังคงตั้งอยู่ได้ ข้าพเจ้าจึงสรุปได้ว่า พรรคคอมมิวนิสต์จีนนั้นดำเนินนโยบายการอยู่ร่วมกันอย่างสันติกับประเทศที่มีระบอบการปกครองและสังคมที่ต่างไปจากประเทศจีน เมื่อเป็นเช่นนี้ประเทศใดที่เคยลังเลหรือลังเลใจอยู่ในเรื่องการรับรองของประเทศจีนนั้น น่าจะพยายามดำเนินนโยบายเดียวกันนี้

ต่อมาในปี พ.ศ.๒๔๙๙ รัฐบาลจอมพลพิบูลฯ ได้ส่งผู้แทนมาประเทศจีนเป็นการลับ เพื่อริเริ่มความสัมพันธ์กับสาธารณรัฐราษฎรจีน ข้าพเจ้าจึงทราบว่า สมมติฐานของข้าพเจ้านั้นตรงกับความเป็นจริง อันที่จริงแล้วนายกรัฐมนตรีโจวเอินไหลเคยบอกกับข้าพเจ้าว่า ท่านเพียงหวังให้ประเทศไทยอยู่ร่วมกับประเทศจีนอย่างสันติ โดยไม่ต้องตัดความสัมพันธ์กับอเมริกา นายกรัฐมนตรีกล่าวเสริมอีกด้วยว่า ประเทศจีนเองปรารถนาที่จะสถาปนาความสัมพันธ์ทางการทูตกับสหรัฐอเมริกา แต่ฝ่ายสหรัฐเองกลับปฏิเสธ